کاهش پلاکت خون چیست؟
مقدار طبيعی پلاكت یا ترومبوسيتدر خون، 450-150 هزار در هر ميكروليتر خون است. پلاكت‌ها سلول‌هايی بدون هسته هستند كه از مغز استخوان منشأ می‌گیرند. پلاکتها وقتي به گردش خون می‌رسند براي 10-7 روز زنده می‌مانند و در روند انعقاد خون نقش دارند. پلاكت‌ها با بستن هر شكاف كوچكی كه در جدار عروقی خونی ايجاد گردد، نقشی حياتی در كنترل خونريزی ايفا می كنند. به كم شدن تعداد پلاکتها ترومبوسیتوپنی می‌گویند. در ترومبوسيتوپنی تمايل به خونريزی به ویژه از عروق خونی كوچك‌تر وجود دارد. اين امر باعث خونريزی غيرطبيعی در پوست و ساير قسمت‌های بدن می گردد.
علائم
⦁ به‌طورکلی اگر تعداد پلاکتها بالای صد هزار عدد باشد فرد بی علامت است.
⦁ اگر تعداد پلاکتها بين 50 تا 100 هزار باشد بيمار باز هم اغلب خونريزی ندارد ولی ممكن است اختلالات آزمايشگاهی ديده شود.
⦁ درصورتی‌که تعداد پلاکتها بين 50-20 هزار باشد با ضربه شدید به هر قسمت بدن، می‌تواند خونريزی ایجاد شود.
⦁ درصورتی‌که تعداد پلاکتها بين 20-10 هزار باشد با ضربه خفیف هم می‌تواند خونريزی ایجاد شود.
⦁ درصورتی‌که تعداد پلاکتها زير 10 هزار باشد ممكن است خونريزی خودبه خودی ایجاد شود.
⦁ سایر علائم عبارتند از: پتشی یا لكه‌های كوچك، گرد، بدون برجستگی و به رنگ قرمز مايل به ارغوانی در پوست، تمايل به کبود شدگی، خونريزی در دهان، خون دماغ، قاعدگی های شديد يا طولانی، وجود خون در ادرار
علل شایع
⦁ كاهش توليد پلاكت توسط مغز استخوان بر اثر بیماری های مادرزادی
⦁ افزایش میزان از بین رفتن پلاکتها در جریان خون، در طحال یا کبد.
⦁ رقيق شدن خون که به دنبال تزريق حجم زياد گلبول قرمز و پلاسما و یا درنتیجه تزریق زیاد محلول‌های داخل وریدی ایجاد می‌شود.
⦁ شایع‌ترین علت داروهای از بين برنده سلول مانند داروهای شیمی درمانی كه با قطع دارو پلاکتها افزایش می‌یابند.
⦁ ساير داروها مانند تيازيد، استروژن و …
⦁ برخی بیماری های سيستم ايمني مانند ایدز
⦁ تهاجم هرگونه تومور به مغز استخوان مانند تومورهای پستان، ريه، غدد لنفاوی
⦁ كمبود تغذیه‌ای مانند کمبود فولات و ب12 و مصرف الكل
⦁ سيروز یا پرخونی كبدی
⦁ عفونت‌ها و تغييرات در سيستم ايمني
عوامل خطر
⦁ مصرف آسپيرين يا ساير داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
⦁ مصرف داروهايی چون كينيدين، داروهای گوگرددار، داروهای ضد ديابتی خوراكی ، ريفامپين و غيره
⦁ بزرگی طحال
⦁ كاهش درجه حرارت بدن
⦁ انتقال خون
⦁ پره‌اكلامپسی یا مسمومیت بارداری
⦁ بيماری های ديگر از جمله لوپوس، كم‌خونی ، لوسمی و غيره
⦁ مواجهه با اشعه ايكس
عوارض احتمالی
⦁ سكته مغزی
⦁ خونريزی مغزی
⦁ از دست دادن شديد خون و شوک
در چه شرايطی به پزشك مراجعه نمایید؟
⦁ اگر علائم در طی درمان بدتر شوند.
⦁ از دست رفتن شديد خون که يك وضعيت اورژانسی است.
⦁ اگر علائم جديد يا غیرقابل‌توجیه ایجاد شود.
⦁ داروهای مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبی ایجاد کنند به ویژه كورتيكواستروئيدها عوارض جانبی و واكنش‌های زیان‌بار بسياری دارند كه مستلزم پيگيری هستند.