آرتروسکپی شانه چیست؟
شرح روش
آرتروسکوپ یک وسیله است که متخصص ارتوپدی از آن برای دیدن داخل مفصل برای تشخیص و یا درمان بیماری استفاده می‌کند. کلمه آرتروسکوپی به معنای دیدن داخل مفصل است. در واقع وسیله آرتروسکوپ، یک «مفصل بین» است. پزشک معالج با دیدن داخل مفصل می‌تواند بسیاری از بیماری‌های آن را تشخیص داده و اقدام به درمان جراحی بعضی از آنها از طریق آرتروسکوپ کند.
دلایل انجام
⦁ تشخیص بیماری‌های داخل مفصلی
⦁ ترمیم پارگی رباط‌های شانه
⦁ ترمیم پارگی‌های عضلات اطراف مفصل شانه
⦁ ترمیم غضروف آسیب دیده شانه
⦁ ترمیم در رفتگی مکرر شانه
⦁ خروج بافت‌های ملتهب، استخوان‌ها یا غضروف‌های آزاد شانه
در چه شرایطی از آرتروسکوپ استفاده می‌شود؟
در موارد زیر پزشک از آرتوسکوپ استفاده می‌نماید
⦁ پزشک ابتدا سعی می‌کند با صحبت کردن با بیمار، اطلاعات لازم در مورد مشکلات وی را از او بگیرد
⦁ سپس وی را معاینه می‌کند و بعد از آن از طریق انجام آزمایشات و تصویربرداری‌هایی مانند رادیوگرافی ساده، سی.تی.اسکن یا ام.آر.آی سعی می‌کند به تشخیص بیماری نزدیک‌تر شود گاهی اوقات بعد از انجام اقدامات ذکر شده، تشخیص دقیق بیماری امکانپذیر نیست. در این موارد ممکن است بتوان از طریق آرتروسکوپ و دیدن داخل مفصل، بیماری را تشخیص داد.
عوارض احتمالی
به دنبال انجام آرتروسکوپی عوارض زیر برای فرد ممکن است ایجاد شود:
⦁ احتمال عفونت مفصلی
⦁ شکستن تجهیزات داخل مفصل
⦁ ورم مفصل
⦁ خونریزی و یا ایجاد لخته در عروق
⦁ آسیب عروق و یا اعصاب
روش انجام
⦁ مهم ترین قسمت یک آرتروسکوپ یک لوله فلزی توخالی به اندازه تقریبی یک نی است. در یک سر این لوله فلزی، یک دوربین فیلمبرداری بسیار دقیق قرار گرفته است و در درون لوله تعداد زیادی عدسی وجود دارد. پزشک متخصص ارتوپد از طریق یک شکاف چند میلیمتری در بدن، این لوله را وارد فضای مفصلی کرده و سپس تصاویر تهیه شده توسط دوربین به یک مانیتور با وضوح بالا منتقل می‌شود تا پزشک معالج بتواند تصاویر داخل مفصل را روی مانیتور ببیند. یک منبع نور پرقدرت از طریق همان لوله، نور کافی را برای دیدن داخل مفصل در اختیار می‌گذارد.
⦁ از طریق یک شکاف دیگر روی مفصل، لوله باریک دیگری وارد مفصل می‌شود تا از طریق آن مقداری مایعات به داخل مفصل فرستاده شود. با اینکار مایع کدر داخل مفصل خارج شده و یک مایع شفاف و زلال جای آن را گرفته تا داخل مفصل بهتر دیده شود و حجم داخل مفصل افزایش می‌یابد تا به این طریق اجزای مفصل بیشتر از هم فاصله گرفته و بهتر دیده شوند.
⦁ از این طریق اقدام به جراحی بعضی از ضایعات درون مفصلی می‌نماید. این وسایل بسیار متنوع هستند. بعضی از آنها مانند چاقو برای بریدن به کار برده می‌شوند. با بعضی دیگر که یک سر چرخنده دارد، می‌توان قسمت‌هایی از بافت‌های داخل مفصل را تراشید. همچنین می‌توان از لیزر، هم در حین آرتروسکوپی استفاده کرد.
⦁ در آخر جراحی لوله‌ها خارج می‌شوند و شکاف‌های پوستی بخیه زده شده و پانسمان می‌شوند.
مزایای آرتروسکوپی
⦁ درمان با آرتروسکوپ در بعضی بیماری‌ها می‌تواند موجب ساده شدن عمل جراحی، درد کمتر بیمار بعد از جراحی و دوران نقاهت کوتاه‌تر شود.
⦁ امکان دسترسی به نقاط دور از دسترس مفاصل وجود دارد.
⦁ احتمال عفونت محل برش جراحی بسیار کم است.
⦁ نسبت به جراحی باز عوارض کمتری دارد.
⦁ هزینه آن کمتر از عمل جراحی باز می‌باشد.
⦁ بیمار معمولا همان روز یا روز بعد از جراحی می‌تواند از بیمارستان مرخص شود.
⦁ در اکثر اوقات بیمار می‌تواند بعد از چند روز به سر کارش برگردد.
مشکلات جراحی آرتروسکوپی
⦁ جراحی در یک فضای محدود توسط وسایل بسیار ظریف و با امکان مانور اندک برای هر جراحی انجام می‌گیرد.
⦁ امکان آسیب زدن به سطح مفصلی وجود دارد.
⦁ تجهیزات مورد نیاز برای این جراحی نیز بسیار گران است.
موارد منع جراحی آرتروسکوپی
⦁ آرتروسکوپی نباید پیش از معاینه‌ی دقیق بالینی و روش‌های تشخیصی غیرتهاجمی‌تر انجام شود.
⦁ در مواردی که به‌علت انتقال عفونت‌های سطحی خطر عفونت مفصلی وجود دارد، نباید انجام شود.
⦁ خشکی کامل یا شدید مفصلی از موارد منع نسبی آرتروسکوپی است.
⦁ آسیب‌های اطراف مفصل که باعث نشت مایع از داخل مفصل می‌شوند نیز مانعی برای جراحی آرتروسکوپی‌اند.
فعالیت
⦁ فعالیت‌های روزانه نقش مهمی را در درمان شما پس از انجام عمل آرتروسکوپی شانه ایفا می‌کند. برنامه ورزشی به قدرت گرفتن شانه و حرکت آن کمک می‌کند از انجام ورزشهای شدید بدنی اجتناب کنید.
⦁ از بلند کردن اجسام سنگین با دست جراحی شده اجتناب نمایید.
⦁ جراح بر اساس روش جراحی برنامه درمانی خاصی تهیه می‌کند.
رژیم غذایی و تغذیه
⦁ برای تسریع التیام بافت نرم و استخوان، رژیم غذایی پرپروتئین و پرکالری استفاده کنید.
⦁ جهت پیشگیری از یبوست از رژیم پرفیبر (میوه ها و سبزیجات) حاوی سبوس و مایعات فراوان استفاده کنید.
⦁ صرف سبزیجات و مرکبات و آب میوه های تازه حاوی ویتامین ث، می‌تواند به بهبود سریعتر زخم کمک کند.
در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید؟
⦁ در فواصل منظم و مشخص شده توسط پزشک
⦁ درد شدید در اندام‌های صدمه دیده که با ضد دردهای معمولی تسکین نیابد.
⦁ گز گز و مور مور انتهای اندام مبتلا
⦁ سردی، رنگ پریدگی و یا کبودی انگشتان در انتهای عضو
⦁ درد و قرمزی در محل زخم
⦁ ترشح چرکی از زخم
⦁ تب و لرز
⦁ بی اشتهایی