کم کاری تیروئید چیست؟
⦁ شرح بیماری
عبارت است از كاهش فعاليت غده تيروئيد كه باعث كاهش توليد هورمون‌هاي تيروئيدي مي‌شود. غده تيروئيد يك غده پروانه‌اي شکل در جلوي گردن است. تقريباً تمام فرايندهاي سوخت و ساز بدن تحت تأثير هورمون‌هاي تيروئيدي قرار مي‌گيرند. كم‌كاري تيروئيد در هر دو جنس و در هر سني رخ مي‌دهد، اما در زنان ميانسال شايع‌تر است.
علائم
اكثر بيماران چندين مورد از علائم زير را دارا هستند:
خستگی
⦁ افزایش حساسیت به سرما
یبوست
⦁ خشکی پوست
⦁ افزایش وزن غیرقابل توجیه
⦁ کاهش ضربان قلب
افسردگی
⦁ پف کردن صورت
⦁ خشن شدن صدا
⦁ ضعف ماهیچه‌های بدن
⦁ افزایش کلسترول خون
⦁ درد، خشکی و یا ورم مفاصل
⦁ خشکی، درد و حساسیت مفاصل
ریزش مو
علل شایع
عللی که باعث ایجاد کم‌کاری‌تیروئید میشود گاهي ناشناخته است ولی شايع‌ترين علل عبارتند از:
⦁ بيماري‌هاي خود ايمني، كه در طي آنها دستگاه ايمني بدن عملكرد غيرطبيعي دارد و به غده تيروئيد حمله مي‌برد.
⦁ درمان با يد راديواكتيو
⦁ جراحي براي درمان پركاري تيروئيد
⦁ كمبود يد در رژيم غذايي
⦁ كاهش فعاليت غده هيپوفيز، كه ترشح‌كننده هورمون محرك تيروئيد است.
⦁ داروهايي مانند ليتيوم كه از فعاليت تيروئید مي‌كاهند.
عوارض احتمالی
از عوارضی که به دنبال این بیماری در فرد ایجاد میشود به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:
⦁ افزايش استعداد فرد در ابتلا به عفونت‌ها
⦁ عوارض دارویی
⦁ ناباروري
تشخیص
⦁ تشخیص توسط پزشک با اخذ شرح حال و معاینه دقیق بیمار صورت میپذیرد. در صورت نیاز از دیگر روشهای تشخیصی از جمله موارد زیر استفاده میشود.
⦁ آزمايش خون از نظر هورمون‌هاي تيروئيدي،: با آزمايش مي‌توان تشخيص كم‌كاري تيروئيد را تائید كرد اما نمي‌توان مشخص كرد كه چه ميزان هورمون براي درمان لازم است.
⦁ اهداف درمان عبارتند از تجويز هورمون تيروئيد و شناسايي علائم براي پيشگيري از زياد بودن يا كم بودن مقدار داروی تجويز شده
درمان
⦁ معمولاً بیماری با دادن هورمون تيروئيد و تنظيم دقيق مصرف آن قابل درمان است.
⦁ هورمون درماني عبارت است از فراهم آوردن هورمون تیروئید به اندازه كافي براي بدن تا كارايي عملكردهاي طبيعي بدن حفظ شود.امكان دارد تا چندين ماه نياز به ارزيابي پزشكي وجود داشته باشد تا مقدار مناسب هورمون تيروئيدي كه بايد داده شود معلوم شود.در صورتي كه درمان بدون هماهنگی پزشک قطع شود، ممکن است بيماري عود كند.
فعاليت
⦁ محدوديتي براي آن وجود ندارد، تا حدي كه مي‌توانيد فعاليت خود را حفظ كنيد.
⦁ بهداشت فردی رعایت و از تماس با بیماران عفونی خودداری شود و شرایط ایجاد استرس را کاهش دهید.
⦁ به دلیل تخمک گذاری نامنظم، از روشهای ضدبارداری مطمئن استفاده کنید.
رژيم غذايي و تغذیه
⦁ غذاهای دریایی مانند میگو، ماهی تن، ماهی ساردین و جلبک دریایی به دلیل غنی بودن از مقادیر بالای ید میتواند مفید باشد.
⦁ از یک رژیم پر فیبر تشکیل شده از سبزیجات و میوه‌جات فراوان برای جلوگیری از یبوست استفاده کنید. (سبزیجات را بصورت پخته مصرف نمایید)
⦁ سویا میتواند مانع جذب کافی داروهای تیروئید شود. بنابراین باید در مصرف آن احتیاط گردد.
⦁ تامین مقادیر کافی ویتامین های ث، آ، ای و ویتامینهای گروه ب به ویژه ب2، ب3، ب6 که برای تولید هورمون تیروئید ضروری هستند.
دارو
⦁ داروی حاوی هورمون تيروئيد تجويز خواهد شد.
⦁ ميزان مصرفي برحسب سن، وزن، جنس، ظرفيت عملكرد تيروئيد و ساير داروهاي مصرفي تعیين مي‌شود.
در چه شرايطی به پزشك مراجعه نمائید؟
⦁ اگر علائم در عرض 3 هفته از شروع درمان رو به بهبود نگذارند.
⦁ اگر دچار علائم جديد و غير قابل توجيه شده‌ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند.
⦁ اگر اغما يا تشنج رخ دهد، فوراً بايد از اورژانس درخواست كمك شود.